Samsun
- Samsun, Orta Karadeniz Bölgesi’nde Yeşilırmak ve Kızılırmak deltalarının arasında kalan bölgede yer almaktadır.
- Şehrin yüzölçümü 9.083 km² olup,2007 yılı verilerine göre 720.524’ü şehirde 600.883 köylerde olmak üzere 1.324.137 kişilik toplam nüfusa sahiptir.
- Karadeniz bölgesinde tek büyükşehir belediyesine sahip olup bölgenin en büyük kentidir.
- Köklü geçmişi olan Ondokuz Mayıs Üniversitesine(OMÜ) sahiptir.(1975)Tıp alanında Türkiyenin 7.büyüğüdür.
 
- Karadeniz kıyı şeridini takiben uzanan Kuzey Anadolu Dağlarının il sınırı içindeki kesimleri daha yüksektir. Kıyıdan uzaklaştıkça basık ve yuvarlak sırtlar halinde yükselen bu dağlar 1000 ile 1500 metreye ulaşır. Batı uç kısmıyla il içine sokulan Canik Dağları, Kunduz Dağı, Bünyan Dağı, Sıralı Dağ ve Yunt Dağı ile ilin en yüksek dağı olan Akdağ (2.082 m ) başlıca dağlarıdır.
- Plato ve yaylalar fazla yüksek değildir. Yaylalar: Ladik, Havza, Vezirköprü ve Kavak ilçelerinde yer alır. Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirlerinin taşıdıkları alüvyonların yüzyıllar boyunca kıyıda birikmesi sonucu verimli Bafra ve Çarşamba ovaları oluşmuştur.
- Samsun, akarsu bakımından zengin olup, Türkiyenin kendi sınırları içinde denize ulaşan en uzun nehri Kızılırmak Kızıldağdan doğmakta ve bafra ilçesi içinde geçerek Karadeniz'e dökülmektedir. Uzunluğu 1.182 kmolan Kızılırmk'ın başlıca kolları Delice Suyu, Devrez Çayı, Gökırmak'tır .
- Köse Dağ dan doğup Canik Dağlarını geçerek Samsun il sınırına gelen Yeşilırmak Civa Burnundan denize dökülür. 468 km.uzunluğu olan Yeşilırmak'ın önemli kolları Tozanlı Irmağı, Tokat Çayı , Kelkit çayı ve Çekerek Suyu'dur. Bunların dışında Samsun topraklarından çıkarak Karadeniz'e dökülen batıdan doğuya Terme Çayı, Mert Irmağı, Kürtün Deresi ve Abdal Deresi gibi akarsuları vardır.
- Şehirde, güncel sinema gösterimlerinin yapıldığı 5 sinema ve 2 özel tiyatro, Samsunlulara hizmet vermektedir. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde çeşitli gösterimler de yapan Düşevi Oyuncuları ve Samsun Sanat Tiyatrosu, Samsun’un geleneklerinde önemli bir yer tutan tiyatro kültürünün yaşaması için çalışıyor.
- Özel tiyatroların yanı sıra, yerel kültürün hayat verdiği Halk Sanatı ve Edebiyatı da oldukça geliştiği Samsun’da, çeşitli eğlencelerde ve özel günlerde, özellikle yöre gençleri tarafından sergilenen basit tiyatro oyunları vardır. Bu oyunların arasında Arap Oyunu, Deveci oyunu, Berber Oyunu, Değirmenci Dayı oyunu, Kervan oyunu, Helvacı oyunu, Camser, Köroğlu, Kahya, Sarhoş, Arazi Taksimi, Keklik Avı, Sığırtmaç oyunları gibi renkli gösteriler bulunur.
 
- Toplum açısından Karadeniz'in metropolü sayılabilecek olan Samsun Şehir Merkezi, 20.YY başlarına kadar ciddi bir gayr-i müslim nüfusu barındırmakta idi. Günümüzde Şehir Merkezi nüfusunun büyük kısmını Doğu Karadeniz'den ve şehrin kendi ilçelerinden aldığı göç oluşturmaktadır. Şehir insanları açısından geniş bir yelpazeye sahip olup, en tutucusundan en entellektüeline kadar insanlara rastlamanız mümkündür.
- Son 2-3 yıla kadar denize küsmüş bir sahil kenti görünümünde olan Samsun; yapılan sahil yolu, Doğu Park, tamamlanmakta olan Batı Park gibi projelerle denizle barışık hale gelmiş ve eşine az rastlanır tesislere kavuşmuştur.
- Son dönemlerde yerel belediyelerin katkıları ile kültürel faaliyetlerde gözle görülür ilerlemeler kaydedilmiştir. Ulusal bazda yayınlanan Samsun merkezli edebiyat dergisi "Yolcu" buna en güzel örnektir. Bunun yanında İstanbul merkezli ulusal bazda yayın yapan bir çok edebiyat dergisine de içerik sağlanmaktadır.
- samsun karadeniz in en renkli şehri dir karadeniz in doğu sunda batı sına kadar olan rengarenk kültürden birer parça bulabilirsiniz bir tarafta horon tepip kemençe ler çalınırken diğer tarafta saz eşliğinde türküler dinlersiniz.hamsi si, mısır ı, fındığı, tütün ü laz ı çerkez i gürcü sü türk üyle ve eşsiz sahiliyle bir cennet tir samsun karadenizde..
 
- Günümüzde Samsun, Kuzey Anadolu’nun en büyük illerinden biri olarak Karadeniz Bölgesi’nin ekonomik merkezi konumundadır. Karadeniz’in önemli ticaret limanlarından biri olan şehir, başta Rusya ve Ukrayna olmak üzere bölgedeki tüm ülkelerle direkt ticaret yapmaktadır.
- Samsun’dan dünyanın 100 farklı ülkesiyle karşılıklı olarak dış ticaret yapılmaktadır. İhracatı yapılan başlıca ürünler; narenciye domates, üzüm, buğday unu gibi gıda mamülleri ile, minibüs, elektrik malzemesi gibi sanayi ürünleridir. Ayrıca liman, kara, hava ve demiryolu ulaşım altyapısı çok güçlü olan Samsun diğer şehirlerinde ihracat noktası konumundadır.
- Samsun sanayi sektörü ağırlıklı olarak imalat sanayinden oluşmaktadır. İmalat sanayinin yoğunlaştığı alt sektörler; tıbbi aletler ve ürünler, tekstil, mobilya başta olmak üzere, ana metaller, bakır, makine, tütün, kağıt ve kağıt ürünleri, kimya sanayi ve oto yedek parça sanayi olarak sıralanmaktadır.
- Samsun’un yüzölçümünün % 47’si tarım alanlarından oluşmaktadır. Bölgede yetişen başlıca tarım ürünleri; tahıllar, baklagiller, endüstriyel bitkiler, yağlı tohumlar ve yumru bitkilerdir. Ayrıca buğday, mısır, çeltik ve tütün de yetiştirilmektedir. Son dönemlerde artan yatırımlarla birlikte Samsun organik tarımda uzmanlaşan bir şehir haline gelmiştir. Özellikle organik karpuz ve ekolojik yumurta gibi ürünler Samsun’dan yurtiçi ve yurtdışına gönderilmektedir.
- Samsun limanı ve gümrüğü şehrin yurtdışıyla bağlantı noktalarını oluşturmakta ve döviz girdisi sağlamaktadır. Dünyanın büyük petrol yataklarına komşu ve büyük doğalgaz rezervlerinin aktarım güzergahı olan şehirde linyit kömürü, kaplıca suyu ve maden suyu gibi yeraltı zenginlikleri vardır.
1. Nüfus
1927 Yılında, Türkiye’nin nüfusu 13.648.270, Samsun’un nüfusu ise 268.868 olarak tespit edilmiş ve samsun ili nüfus büyüklüğü açısından 63 il arasında 17. sırada yer almıştır. İlin yüzölçümü 9.083 km2 ile Türkiye’nin yaklaşık % 1,2’sini oluşturmaktadır. Samsunda km2 ye düşen kişi sayısı 1927 yılında 28 kişi iken, 2000 yılında 133 kişiye yükselmiştir. Samsun ilinin ortalama hane halkı büyüklüğü yavaş bir şekilde azalmaktadır. 1955 yılında bu ilin ortalama hane halkı büyüklüğü 6,2 kişi iken 2000 yılında 4,8 kişiye düşmüştür.
1.1 Nüfus büyüklüğü ve nüfus artış hızı
Son 73 yılda Türkiye’nin nüfusu yaklaşık 5 kat, samsun ilinin nüfusu ise 4,6 kat artış göstermiştir.
1927 yılında Samsun ili ülke nüfusu içinde % 1,9’luk paya sahipken 2000 yılında bu oran % 1,8’e düşmüştür. 1927-1960 döneminde Samsun ilinin yıllık nüfus artış hızının genel olarak ülke ortalamasından yüksek olduğu, 1960-2000 döneminde ise düşük olduğu görülmektedir.
Şehir nüfusu: 1927 yılında Samsun ilinde % 21,3 olan şehir nüfusu payı, 1950 yılına kadar önemli bir değişim göstermemiş ve bu yıldan sonra sürekli artış göstererek 2000 yılında % 52,5’e ulaşmıştır.
1.2. Doğum yeri
1935 yılında Samsun ilindeki nüfusun % 82,2’si bu ilde doğmuş kişilerden oluşmaktaydı. 1945-1970 yılları arasında bu oran % 86 olmuş ve 1975 yılından sonra azalma eğilimine girerek 2000 yılında % 83,7 olmuştur. Samsun ili dışında doğanlar içinde en yüksek paya Ordu ili doğumlular sahiptir. 2000 yılında Samsun ilindeki nüfusun % 3,2 si Ordu ilinde doğmuş kişilerden oluşmaktadır.
2. 2000 Nüfus Sayımı
İlimizin 2000 sayımına göre nüfusu, şehir merkezlerinde 692.490, köylerde ise 516.647 olmak üzere toplam 1.209.137’dir. Samsun İl merkezinin nüfusu 435.487, merkeze bağlı köyler nüfusu ise 56.720’dir. İl nüfusunun % 42’si köylerde, % 58’i şehir merkezlerinde yaşamaktadır. İlimizin Nüfus artış hızı % 2, Nüfus yoğunluğu ise 126 kişi/km²’dir.
2.1. Sayım Yıllarına Göre Nüfusun Gelişimi (Kişi)
Parametre
|
1990
|
1997
|
2000
|
Şehir Nüfusu
|
527.362
|
590.399
|
692.490
|
Köy Nüfusu
|
633.845
|
563.364
|
516.647
|
Toplam Nüfus
|
1.161.207
|
1.153.763
|
1.209.137
|
Nüfus Artış Hızı (%)
|
0,922
|
-0,05
|
1,44
|
2.2. 2000 Yılı Nüfus Sayımına Göre Şehir ve Köy Nüfusu
İlçenin Adı
|
Şehir
|
Köy ve Belde
|
Toplam
Nüfus
|
Şehir
Yüzdesi
|
Köy
Yüzdesi
|
Yüz Ölçümü
|
Nüfus
Yoğunluğu
|
Merkez
|
438.788
|
53.419
|
492.207
|
90
|
10
|
850
|
579
|
Alaçam
|
11.950
|
25.540
|
37.490
|
32
|
68
|
482
|
78
|
Asarcık
|
1.926
|
16.341
|
18.267
|
11
|
89
|
180
|
101
|
Ayvacık
|
5.650
|
18.625
|
24.275
|
23
|
77
|
522
|
47
|
Bafra
|
83.733
|
73.277
|
157.010
|
53
|
47
|
1413
|
111
|
Çarşamba
|
49.189
|
77.463
|
126.652
|
39
|
61
|
708
|
179
|
Havza
|
19.385
|
34.127
|
53.512
|
36
|
64
|
793
|
67
|
Kavak
|
7.871
|
19.500
|
27.371
|
29
|
71
|
763
|
36
|
Ladik
|
9.098
|
12.943
|
22.041
|
41
|
59
|
558
|
40
|
19 Mayıs
|
8.928
|
16.892
|
25.820
|
35
|
65
|
363
|
71
|
Salıpazarı
|
6.696
|
18.417
|
25.113
|
25
|
75
|
165
|
152
|
|